0
profile avatar

بیماری شانکر باکتریایی درختان میوه هسته دار از مناطق مختلف کشور در انواع درختان آلو، بادام، زردآلو، هلو ،گیلاس و… گزارش شده است. اين بيماري باعث كاهش كميت و کیفيت محصول و مرگ درختان هسته دار می گردد.  معمولا درختان جوان و درختانی که تحت شرایط نامطلوب رشد می کنند نسبت به درختان مسن و درختانی که در شرایط بهینه رشد می کنند، به این بیماری حساس تر هستند.

علایم بیماری:

علایم بیماری شانکر باکتریایی درختان هسته دار در ابتدا بصورت شانکرهای کوچک همراه با ترشح کمی صمغ روی شاخه های جوان و قدیمی دیده می شود…شانکر به زخم ها و یا شکاف هایی گفته می شود که در پوست تنه یا محل انشعابات شاخه ها یا حتی سرشاخه ها ایجاد می شود که دلایل متنوعی می تواند داشته باشد. بسیاری از شانکرها می تواند همراه با ترشح صمغ یا تراوش شیرابه درخت از محل باشد.

با گذشت زمان شانکرها از نظر اندازه و تعداد، در نقاط مختلف گیاه توسعه می یابد و ترشح صمغ نیز زیاد  میشود . بطوریکه در برخی موارد کل درخت را فرا میگیرد عکس۱٫

  در زیر پوست در محل شانکر بافت گیاه قهوه ای می شود و شانکر توسعه می یابد عکس۲ بوی ترشیدگی نیز از شانکرها استشمام می شود. در برخی موارد جوانه های آلوده در ابتدای فصل قهوه ای شده اغلب با صمغ پوشانده می شود.

 بتدریج در طی فصل ، شاخه های آلوده خشک می شوند این خشکیدگی در درختان ضعیف سریع تر رخ می دهد عكس ۳

                                                           عکس۱ گسترش علایم بیماری         عکس ۲ قهوه ای شدن بافت

 

                                                                                     عکس ۳ خشکیدگی سر شاخه ها

با گسترش بیماری در نهایت کل درخت خشک م یشود عکس شماره ۴٫

 با توجه به اینکه باکتری عامل بیماری به ریشه صدمه نمی زند در صورت صدمه ندیدن ریشه بدلیل عدم فعالیت قسمت های هوایی و تغذیه نامناسب،پاجوش ها رشد می نمایند  عکس شماره ۵

                                           عکس۴ خشکیدگی کل درخت عکس             عکس ۵رشد مجدد پاجوشها

عامل بیماری در بعضی مواقع میو ههای سبز و بر گها را نیز آلوده م یکند، و روی میوه لک ههای کوچک، قهوه ای تا سیاه و آب سوخته که باعث بدشکلی میوه می شود مشاهده می گردد.

همچنين لکه های کوچکی به قطر ۲ تا ۴ میلی متر در اوایل بهار روی برگ های آلوده دیده می شود. این لکه ها اغلب دارای حاشیه زرد هستند. البته لازم به ذکر است به دلیل کمبود رطوبت علایم روی برگ و میوه در استان کرمان به ندرت دیده می شود.

پیشگیری و مبارزه:

 

۱ تهیه نهال سالم: شانکر باکتریایی درختان هسته دار توانایی ایجاد آلودگی در تمام مراحل زندگی درختان هسته دار را دارد، بنابراین امکان بروز آلودگی در نهالستان هایی که اصول لازم در زمینه تهیه نهال سالم در آنها رعایت نمی شود وجود دارد. براین اساس به منظور تهیه نهال سالم خرید نهال از مراکز دارای گواهی معتبر و برچسب انجام شود. ضروری است اکیدا از خرید نهال فاقد برچسب از تولیدکنندگان متفرقه و توزیع کنندگان نامعتبر در کنار خیابان ها خودداری شود.

۲ اعمال مدیریت مناسب: بطور کلی عوامل خسارتزا از جمله بیماری شانکر باکتریایی درختان هسته دار در درختانی که ضعیف هستند خسارت گسترده و شدیدتری ایجاد می نماید.

بنابراین مشاوره باکارشناسان مربوطه و اعمال مدیریت صحیح در خصوص تغذیه مناسب و کوددهی براساس نتایج آزمایشات خاک و برگ، آبیاری مناسب و کافی در باغات بر اساس نیاز آبی درخت، مبارزه به موقع با سایر آفات و بیماری ها و انجام عملیات هرس مناسب به میزان زیاد در کاهش خسارت بیماری موثر است. همچنین درختان خشک شده بریده و سوزانده شوند.

۳ عملیات هرس: کلیه عملیات هرس شاخه ها باید در زمستان که تراکم باکتری کمتر است انجام شود. هرس شاخه ها در مواقعی که بارندگی وجود ندارد و قبل از سم پاشی انجام گردد. شاخه های آلوده به بیماری که با ترشح صمغ مشخص هستند حدود ۱۰ سانتیمتر پايین تر از آخرین محل آلودگی هرس و سوزانده شوند.

در کلیه موارد بلافاصله پس از انجام هرس محل زخم های هرس با چسب باغبانی پوشانده شود. وسایل هرس را با محلول وایتکس موجود در بازار که با نه حجم آب رقیق شده است ضدعفونی نمایید.

۴ تراشیدن زخمهای روی تنه : ابتدا چاقوی پیوند و وسایل هرس را با محلول وایتکس موجود در بازار که با نه حجم آب رقیق شده است ضدعفونی نمایید. تراشیدن زخمهای موجود روی تنه و شاخه های قطور که زیر محل ترشح صمغ قرار دارد با چاقوی پیوند تمیز و ضدعفونی شده انجام شود. تراشیدن زخمها تا رسیدن به بافت سالم و برداشته شدن تمام بافتهای قهوه ای و بیمار ادامه یابد عکس۶٫

 

                                                   عکس ۶ تراشیدن بافت بیما ر    عکس ۷ پوشاندن زخم هرس با مخلوط بردو

 ۵ سمپاشي: ضروری است درختان هسته دار در دو نوبت یکی در پاییز بعد از ریختن برگها و دیگری بسته به شرایط محیطی در زمستان و یا بهار قبل از تورم جوانه ها محلول پاشی شوند. محلول پاشی با استفاده از مخلوط بردو یک درصد و یا اکسی کلرورمس يا برد و ف كيس سه در هزار انجام شود.

طرز تهيه مخلوط بردو :

براي تهيه یک هزار ليتر از مخلوط بردو چهار درصد، مقدار چهل کیلوگرم سولفات مس را در دویست ليتر آب در ظرف پلاستیکي يا استيل حل نمايید (در صورتیکه از آب گرم استفاده شود حل شدن راحت تر انجام می شود).  سپس چهل کیلوگرم آهك را با مقدار كمي آب خيس كرده و در ظرف ديگري ریخته و پس از هم زدن حجم آن ر ا با افزودن آب به هشتصد ليتر برسانید. ضمن بهم زدن، محلول سولفات مس را به آرامي روي دوغاب آهك اضافه کرده و پس از دو دقيقه هم خوردن ترکیب بردو آماده مصرف است. نكته مهم در كاربرد مخلوط بردو اين ست كه بايد بصورت تازه مورد استفاده قرار گيرد و مقدار مورد نیاز از این مخلوط با توجه به تعداد درختان تهیه گردیده و در همان روز مصرف شود. همچنین پس از اتمام سم پاشی مخزن سم پاش و سایر قسمتها کاملا شسته شود

عوامل مختلفی که می توانند منجر به شانکر شوند :

تنش های محیطی:

به ویژه سرمای زیاد در فصل زمستان و دمای پایین تر از منفی ۲۰ درجه سانتیگراد می تواند منجر به ایجاد ترکهایی در پوست چوب پنبه ای درخت شود و در شرایط حاد می تواند تا محدوده آوندهای آبکش نیز آسیب ببیند که بخشی از آوندها آسیب دیده و منجر به ترشح صمغ شود.

حشرات:

 حشرات مخصوصا (حشرات پوستخوار) و چوپ خوارها می توانند با ایجاد حفره و دالان در زیر پوست درخت منجر به انحراف شیره آوندی از مسیر خود شده و گاهی منجر به ترشح صمغ بشود که البته این نوع از زخم جزو شانکر به حساب نمی آید اما مسیر ورود برای ورود قارچها و باکتری ها هموار خواهد شد.

 مشکلات تغذیه ای:

گاهی کمبود برخی عناصر مانند پتاسیم فسفر. آهن و بور باعث ضعیف شدن گیاه شده و در ترکیب با شرایط تنش محیطی مثل گرما و کم آبی منجر به بروز شکاف در پوسته درختان خواهد شد.

قارچها و با کتری ها:

اصلی ترین عامل شانکر هستند که بیشترین مشکلات را ایجاد می کنند.

آتشک سیب و گلابی قارچ ها :

بر اساس نوع قارچ یا باکتری و میزبان در نواحی مختلفی از درخت از جمله سرشاخه ها تا شاخه های اصلی و تنه و طوقه را در مراحل مختلف می تواند درگیر نماید.

شرایط فیزیکی شیرابه در داخل آوندها بر اساس نوع میزبان تعیین کننده حالت آن است. مثلا در درختان گردو سیب و گلابی اغلب روان است اما در مورد هسته دارها از جمله گیلاس ,آلو,هلو ,زردآلو و سایر هسته داران در مجاورت هوا سفت و کهربایی و چسبناک می گردند.

به هر حال شانکر نشانگر اختلال فیزیولوژیکی در گیاه است که بهتر است تراشیده شده و با ترکیبات مسی پانسمان شوند تا از توسعه آلودگی یا ورود احتمالی قارچها و باکتری ها جلوگیری شود.

ارسال یک دیدگاه

0

بالا

X